تفاوت های منطقه آزاد و منطقه ویژه اقتصادی

در ایران دو گونه منطقه خاص برای فعالیت اقتصادی با امتیازات خاص وجود دارد. گونه اول منطقه آزاد تجاری صنعتی و گونه دوم مناطق ویژه اقتصادی است. اما گاه افکارعمومی و حتی سرمایه‌گذاران تعاریف و تفاوت های منطقه آزاد و منطقه ویژه اقتصادی را بدرستی نمی‌دانند. حال آنکه قوانین و مقررات این مناطق با یکدیگر متفاوت است. هم‌اکنون در کل کشور هفت منطقه آزاد وجود دارد. در حالی که مناطق ویژه اقتصادی از مرز ۲۶ گذشته است. با این حال و براساس اعلام مقامات دولت یازدهم قرار است ۱۴منطقه آزاد و ویژه اقتصادی نیز در کشور تاسیس شود.

هر دوی مناطق آزاد و ویژه اقتصادی با رویکرد رشد صنعت و اشتغال، جذب سرمایه‌های خارجی، ایجاد فرصت‌های شغلی جدید، کسب درآمد ارزی و افزایش صادرات، دستیابی به فناوری پیشرفته، جذب نقدینگی سرگردان داخلی و کمک به مهار تورم و محرومیت‌زدایی تاسیس شده‌اند. با این حال کمیت و کیفیت مشوق‌هایی که در این مناطق به سرمایه‌گذاران ارائه می‌شود، باهم متفاوت است. به گونه‌ای که مشوق‌های فعالیت اقتصادی در مناطق آزاد بسیار جذاب‌تر از مناطق ویژه است. به‌عنوان مثال در مناطق آزاد، معافیت‌های گمرکی و مالیاتی صفر یا بسیار پایین در نظر گرفته شده است. بر این اساس در ایران معافیت مالیاتی کامل به مدت ۱۵ سال در مناطق آزاد وجود دارد. اما در مناطق ویژه اقتصادی صرفا تخفیف مالیاتی طبق مقررات داخل کشور ارائه می‌شود. یعنی مناطق ویژه برخلاف مناطق آزاد از معافیت کامل برخوردار نیستند.

 

 

 

از سوی دیگر در مناطق آزاد برای عوارض گمرکی و صادرات و همچنین واردات کالا نیز بخشودگی کامل سهم دولت در نظر گرفته شده است، اما این موضوع درباره مناطق ویژه صد درصد نیست و بسته به موضوع فعالیت تخصصی منطقه فرق می‌کند. در تفاوت دیگر مناطق آزاد و ویژه اقتصادی می‌توان به بحث خرده‌فروشی اشاره کرد. خرده‌فروشی کالا در مناطق ویژه اقتصادی فقط برای اتباع خارجی امکان‌پذیر است، اما در مناطق آزاد، خرده‌فروشی برای اتباع خارجی و داخلی امکان‌پذیر است.

سرمایه گذاران خارجی

همچنین مقررات دریافت ویزا برای اتباع خارجی در مناطق آزاد براساس مقررات مرزی در نظر گرفته شده است. در حالی که در مناطق ویژه اقتصادی، این امر طبق قوانین و مقررات داخل کشور است. درخصوص اشتغال و همچنین بیمه‌های اجتماعی برای فعالیت افراد خارجی در مناطق آزاد، تسهیلات خاصی در نظر گرفته شده، اما در مناطق ویژه اقتصادی قوانین یادشده به صورت ثابت، از قانون کار اتباع خارجی در داخل کشور تبعیت می‌کند. سرمایه‌گذاران خارجی می‌توانند در مناطق آزاد به صورت صد درصدی مالکیت واحدهای تولیدی را در اختیار داشته باشند. ورود و خروج سرمایه نیز آزاد است. برای ثبت موسسات صنعتی، فرهنگی و مالکیت معنوی نیازی به دوندگی زیادی نیست و در کوتاه‌ترین زمان ممکن این کار انجام خواهد شد.

 

معافیت گمرکی

امکان ورود و خروج کالا از منطقه آزاد به خارج از کشور بدون تشریفات اداری زیادی صورت می‌گیرد. همچنین مقررات آسان برای ورود قانونی تمامی کالاها در نظر گرفته شده و مثلا برای واردات مواد اولیه و ماشین‌آلات صنعتی واحدهای تولیدی معافیت از حقوق گمرکی یک اصل است. اما در حالی که برای مناطق ویژه اقتصادی نیز تسهیلات خاصی در نظر گرفته شده تا این مناطق بتوانند موجب رشد اقتصادی و رشد صنعت و تجارت کشور شوند، اما سطح این تسهیلات از مناطق آزاد کمتر است. مثلا به منظور تشویق تولید در مناطق ویژه اقتصادی، معافیت گمرکی در نظر گرفته شده، اما این معافیت تا سقف ارزش افزوده کالای تولیدی ارائه می‌شود. همچنین پرداخت عوارض گمرکی مازاد بر ارزش افزوده قطعات خارجی در تولیدات، باید انجام شود.

از سوی دیگر واردات ماشین‌آلات، خط تولید و ابزار و اثاثیه اداری در مناطق ویژه بدون عوارض گمرکی صورت گرفته و صدور مجوز ساخت و پایان کار به صورت رایگان انجام می‌شود. متروکه شدن کالا در این مناطق نیز شامل هیچ محدودیتی نیست. با این حال آن آزادی نسبتا کامل اقتصادی که به مناطق آزاد به نسبت قوانین داخل کشور داده شده، درباره مناطق ویژه اقتصادی وجود ندارد. زیرا به هر حال همان‌گونه که از نام‌ها برمی‌آید، یکی آزاد است و دیگری ویژه.

منبع : روزنامه جام جم

ثبت شرکت، رتبه بندی شرکت ها